کافئین یکی از موادی است که سیستم عصبی بدن را تحریک می‌کند. در حقیقت با ورود کافئین به بدن ضربان قلب و فشار خون بالا می‌رود و علاوه بر افزایش سطح انرژی، خلق و خوی فرد هم بهبود پیدا می‌کند. کافئین در این موارد خیلی سریع عمل می‌کند و اغلب افراد در عرض چند دقیقه متوجه اثرات آن می‌شوند. این اثرات تا زمانی‌که بدن به طور کامل کافئین را متابولیزه کند دوام دارد. اما این مدت زمان به چندین عامل بستگی دارد. در حقیقت دوام اثر کافئین در بدن افراد مختلف متفاوت است. در زنان باردار و افرادی که مشکل خواب دارند زمان مصرف کافئین و نوشیدنی‌هایی مثل قهوه و کاپوچینو مهم است. گاهی اوقات پزشک زنان باردار و افرادی که اختلال خواب دارند را به طور کل از مصرف انواع قهوه مثل اسپرسو و کاپوچینو، قرص کافئین‌دار و … منع می‌کند. اما 1 فنجان قهوه چند ساعت شما را بیدار نگه می‌دارد و آیا خوردن مواد غذایی حاوی کافئین و نوشیدن قهوه در دوران شیردهی مجاز است یا خیر؟ این مقاله را از سایت Medical News Today در مجله قهوه ست بخوانید.
فرایند تجزیه یا متابولیزه شدن کافئین در بدن چه مدت طول می‌کشد؟
کافئین تقریبا 5 ساعت نیمه عمر دارد. فردی که 40 میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کند بعد از 5 ساعت فقط 20 میلی‌گرم کافئین در بدنش باقی مانده است.
اوج اثر کافئین قهوه در بدن چه زمانی است؟
15 الی 45 دقیقه بعد از مصرف کافئین با خوردن مواد غذایی حاوی کافئین یا نوشیدن قهوه، اوج حضور کافئین در جریان خون است. بعد از این مدت کافئین از طریق کبد تجزیه شده و به عبارت دیگر دفع آن از بدن آغاز می‌شود. اغلب افراد در این بازه زمانی متوجه شدیدترین اثرات کافئین می‌شوند و در برخی افرادی که نسبت به این ماده حساسیت بیشتری دارند احساس لرز، نیاز فوری به ادرار کردن و به اوج رسیدن احساس انرژی گزارش شده است. این علائم با شروع تجزیه و دفع کافئین از بدن کم کم کاهش پیدا می‌کند.
آیا فرد نسبت به تاثیرات کافئین مقاوم می‌شود؟
آیا به مرور زمان ممکن است فرد نسبت به اثرات کافئین مقاوم شود؟ در واقع افرادی که به طور مداوم کافئین مصرف می‌کنند، مثلا روزی چند فنجان قهوه می‌نوشند، ممکن است به مرور زمان کمتر متوجه اثرات کافئین شوند. با این‌همه برای فردی که نسبت به کافئین حساس است اثرات آن ممکن است ساعت‌ها یا روزها ادامه پیدا کند.
اثرات کافئین ممکن است چه مدت طول بکشد؟
محدودیت زمانی مشخصی برای ادامه اثرات کافئین وجود ندارد. اما مدت زمان تاثیر کافئین به میزان مصرف و ویژگی‌های فردی از جمله سن، جنسیت، وزن و میزان حساسیت فرد نسبت به کافئین بستگی دارد. پس میزان ساعات بیدار ماندن فرد در اثر مصرف کافئین و نوشیدن کافئین بستگی به عوامل گفته شده دارد.
غذاها و نوشیدنی‌های حاوی کافئین کدامند؟
کافئین در مقادیر مختلف در غذاها و نوشیدنی‌های زیر وجود دارد:
*قهوه و مشخصا نوشیدنی‌هایی مثل اسپرسو، انواع لاته و کاپوچینو
*انواع چای سبز، سیاه و سفید
*چای ماته (نوشیدنی بومی آمریکای جنوبی)
*نوشیدنی‌های انرژی‌زا
*اغلب نوشابه‌ها
برخی مواد غذایی حاوی کافئین هم عبارتند از:
*بستنی‌های قهوه و موکا
*دانه گوارنا یا کاکائوی برزیلی و نوشیدنی آن
*برخی بیسکویت‌های حاوی پروتئین و انرژی‌زا
*نوشیدنی‌های و پودرهای بدنسازی
علاوه بر این کافئین یک ماده رایج در قرص‌های کاهش وزن و داروهای مسکن درد مثل سردرد بدون نسخه از جمله اکسدرین یا همان اکسار است.
در هر کدام از مواد غذایی چه مقدار کافئین وجود دارد؟
*در 8 اونس قهوه دمی: 95 میلی‌گرم
*در 1 اونس قهوه اسپرسو: 64 میلی‌گرم
*در 8 اونس چای دم کرده: 47 میلی‌گرم
*در 16 اونس یا یک نوشیدنی متوسط انرژی‌زا: 158 میلی‌گرم
*در یک نوشابه متوسط کافئین‌دار 12 اونسی: 45 میلی‌گرم
*در یک شکلات شیری یا آبنبات شیری 1.55 اونسی: 9 میلی‌گرم
نکته: هر اونس مایع معادل 26 میلی‌لیتر و هر اونس جامد برابر با 28 گرم است. داروهای حاوی کافئین هم مقدار کافئین موجود را روی بسته درج کرده‌اند.
مصرف کافئین و نوشیدن قهوه در دوران شیردهی مجاز است؟
یک سوال برای خانم‌هایی که به نوشیدن قهوه و چای علاقمند هستند همیشه وجود دارد. آیا مصرف و خوردن مواد غذایی حاوی کافئین و نوشیدن چای و قهوه در دوران شیردهی مجاز است؟ این در حالی است که معمولا در مورد مصرف کافئین و نوشیدن قهوه در دوران بارداری به افراد تذکر داده می‌شود و دلیل این امر هم این است که خطراتی را برای مادر و کودک دارد.
در حالی‌که بعد از زایمان این میزان خطر کاهش پیدا می‌کند اما در دوران شیردهی هم در مورد خوردن مواد غذایی حاوی کافئین و نوشیدن قهوه و چای باید احتیاط کرد چون ممکن است بر روی کودک شیرخوار اثر منفی بگذارد. مقادیر کمی کافئین از طریق شیر مادر قابل انتقال است، بنابراین مادران در دوران شیردهی باید میزان خوردن کافئین و نوشیدن قهوه خود را محدود کنند. اغلب نوزادان بالاتر از 3 ماه می‌توانند این مقادیر نسبتاً کم را تحمل کنند. طبق گزارش منابع معتبر مصرف منظم کافئین توسط زنان شیرده عواقب زیادی در به هم خوردن الگوی خواب نوزادان و کودکان بالای 3 ماه به دنبال ندارد.
با این وجود مقادیر زیادی کافئین می‌تواند نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند را بد عنق و تحریک پذیر کند و باعث شود که بیشتر از بقیه نوزادان گربه کنند. همچنین می‌تواند منجر به ایجاد مشکل در ایجاد الگوهای منظم خواب و سایر اثرات منفی شود. از سوی دیگر برخلاف باور عموم نوشیدن نسکافه و کاپوچینو شیر مادر را زیاد نمی‌کند و از این نظر فایده‌ای برای زنان شیرده ندارد.
خوردن و نوشیدن چه مقدار کافئین شما را بدخواب می‌کند؟
خوردن چه مقدار مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی کافئین مثل قهوه در طول روز شما را بدخواب می‌کند؟ بسته به حساسیت فرد و میزان مصرف، کافئین می‌تواند منجر به اختلال در روند خواب شما شود. در مورد بزرگسالان خوردن و نوشیدن 200 الی 300 میلی‌گرم کافئین به صورت مواد غذایی و قهوه مشکلی ایجاد نمی‌کند اما بیشتر از این مقدار می‌تواند باعث بدخوابی و اختلال در الگوی خواب شود.
اما اگر همین مقدار هم شما را بدخواب می‌کند دوز آن را پایین بیاورید. انجام کارهایی مثل ریلکسیشن قبل از خواب، مدیتیشن و یوگا یا تمرینات تنفسی دم و بازدم می‌تواند روند خواب شما را بهبود ببخشد. در مجموع از جمله فواید کافئین این است که می‌تواند یک محرک مفید باشد، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند اختلالات اساسی در روند خواب ایجاد کند. با ایجاد یک برنامه منظم خواب به بدن برای تنظیم الگوی خواب کمک می‌کنید و همین مسئله اثر محرک‌هایی مثل کافئین را کاهش می‌دهد.
با رفتن به رختخواب و بیدار شدن از خواب در همان ساعت ها ، یک برنامه منظم خواب ایجاد کنید. این می تواند به بدن برای تنظیم خود کمک کند و نیاز به محرک هایی مانند کافئین را کاهش دهد.
اثرات جانبی کافئین در اثر خوردن قهوه و مواد غذایی و دارویی حاوی کافئین
اثرات جانبی کافئین که جز مضرات کافئین در صورت مصرف بیش از حد یا حساسیت به آن عبارتند از:
*عصبی و تحریک پذیر شدن
*معده درد
*اسهال
*ضربان قلب سریع یا نامنظم
*افزایش شدت تنفس
*بیخوابی و بدخوابی
*احساس بیقراری و اضطراب
*تعریق زیاد
*تحریک پذیری
*حملات اضطرابی
*افرادی که مشکل کبد یا کلیه دارند ممکن است با نوشیدن بیش از حد قهوه و کافئین سلامت خود را به خطر بیندازند و بهتر است در مورد مصرف کافئین با پزشک خود مشورت کنند.
*کافئین ممکن است در فرد ایجاد وابستگی کند و بهتر است در مصرف آن تعادل را رعایت کنید.
