آیا قهوه و کافئین و احساس خوابآلودگی با هم در یک اقلیم می‌گنجند؟ شما را نمی‌دانم اما قهوه جز عناصر اصلی رژیم غذایی روزانه من است. من معمولا روزم را با نوشیدن دو فنجان قهوه شروع می‌کنم. و تا شب چند فنجان قهوه دیگر هم می‌نوشم. اگر هم خوش شانس باشم در این مابین یک کافه لاته یا یک نوشیدنی خوشمزه و دیوانه کننده شبیه آن هم می‌خورم. به لطف این اعتیاد جزیی به قهوه، من همیشه به دنبال راه‌های جدید برای اثبات این هستم که قهوه (یا به طور کلی کافئین) به نوعی برای سلامتی بدن مفید است. در این مقاله یکی از جنبه های مثبت باورنکردنی قهوه را کشف خواهیم کرد: این که کافئین چُرت‌های شما را اصلا مرغوب‌تر می‌کند. شاید این ادعا کمی غیرواقعی به نظر برسد اما بد نیست کمی بیشتر در این زمینه تحقیق کنیم.در این مقاله از سایت Life hack در مجله قهوه ست به شما می‌گوییم که واقعا افسانه قهوه و کافئین و احساس خوابآلودگی واقعیت دارد؟ آیا می‌توان ادعا کرد بعد از نوشیدن هر فنجان قهوه می‌توان یک چُرت مرغوب زد و پرانرژی‌تر به کارها پرداخت یا خیر.
دقیقا چُرت مرغوب بعد از قهوه به چه معناست؟
پیش از همه باید به آدنوزین اشاره کنیم. در اصل، این ماده شیمیایی به عنوان انتقال دهنده عصبی در حین بیدار شدن در مغز شما ایجاد می‌شود. وقتی که این انتقال‌دهنده عصبی از یک حدی بیشتر می‌شود شما خواب آلوده می‌شوید و این احساس به تدریج شدیدتر می‌شود تا زمانی که احساس می‌کنید واقعا باید کارها را کنار بگذارید و بخوابید.
اما چرا قهوه در کاهش خواب آلودگی موثر است؟ زیرا کافئین قهوه میتواند با اثرات آدنوزین مقابله کند. البته، هیچ جایگزینی بهتر برای از بین بردن خستگی بیشتر از یک خواب کامل شبانه وجود ندارد، جایی که اساساً آدنوزین از مغز شما خارج می‌شود.
سازوکار این قضیه به این صورت است: کافئین مثل خواب توانایی کاهش آدنوزین را ندارد اما میتواند مانع از دریافت پیام این ماده توسط گیرنده‌های مغز شود، به همین دلیل شما با خوردن قهوه کمتر احساس خوابآلودگی می‌کنید.
یک نکته کلیدی را به یاد داشته باشید: کافئین حدود بیست دقیقه طول می‌کشد تا اثر کند. پس از زمانی که قهوه را می‌نوشیم تا زمانی که بدن ما متوجه کافئین شود 20 دقیقه طول می‌کشد. این بدان معناست که برای چُرت زدن قهوه، باید بعد از نوشیدن قهوه دمی، ترک یا اسپرسو و … به سرعت مکانی برای استراحت پیدا کنید.
این به شما کمی زیر بیست دقیقه امکان چُرت زدن می‌دهد، که ایده‌آل است، زیرا چُرت زدن بیشتر از این میتواند منجر به بی تحرکی و خوابآلودگی شود (مسئله این است که می‌خواهید یک چُرت کوتاه بزنید یا یک خواب عمیق داشته باشید که به آن خواب موج‌های آرام می‌گویند. بیدار شدن از این خواب منجر به «اینرسی خواب» می‌شود که همان حالت گیجی و منگی است. در این صورت بیدار شدن و سرحال نگه داشتن بدن هم سخت می‌شود و همان چُرت 20 دقیقه‌ای کفایت می‌کند.)
تحقیقات پزشکی در مورد چرت با قهوه چه می‌گویند؟
از نظر مفهومی، جای تعجب نیست که چرا یک چُرت با قهوه از نوشیدن قهوه یا چرت زدن بدون قهوه بهتر است. شما در صورت چُرت با قهوه از نعمات هر دو استفاده خواهید کرد؛ هم قهوه و هم خواب. با این وجود، نمی‌توان با نگاهی به برخی از تحقیقات انجام گرفته در این زمینه به اثبات قطعی این نکته پرداخت.
ابتدا اجازه دهید برای اینکه بهتر متوجه بحث قهوه و کافئین و احساس خوابآلودگی شویم به خود قهوه و عناصر موجود در آن نگاهی بیندازیم. ما در مورد اثرات ضد خواب آلودگی آن می‌دانیم و قبلاً در مورد تقابله آن با آدنوزین هم صحبت کرده‌ایم. علاوه بر این، قهوه باعث تقویت تمرکز و توانایی افراد در ایده‌هایی که نیاز به تصویرپردازی دارند می‌شود. در واقع، به گفته نویسنده مشهور، میسون کوری «بتهوون و پروست، گلن گولد و فرانسیس بیکن، ژان پل سارتر و گوستاو مهلر» همه از اثرات تقویت کننده قهوه روی مغز بهره مند شده‌اند.
علاوه بر این قهوه یک ماده ضد استرس است. تا حدی که برای کاهش استرس نیروهای نظامی آمریکا از قهوه استفاده می‌شود، جالب است، نه؟
اگر خاصیت تسکین استرس و تقویت ذهن قهوه برای قانع کردن شما به نوشیدن آن کافی نیست، خوب است بدانید قهوه بدن شما را برای تمرینات شدید تقویت می‌کند، بدین معنی که شما قادر خواهید بود سریع‌تر بدوید و خود را برای مدت طولانی‌تری تحت فشار بگذارید. با توجه به این اثرات قهوه آیا جای تعجب نیست که ترکیب آن با چُرت بعد از ناهار دارای یک اثر بسیار مفید است؟ بیایید به شواهد نگاه کنیم:
یک مطالعه در ژاپن روی بحث قهوه و کافئین و خوابآلودگی صورت گرفته است، آزمایشات حافظه روی افرادی که چُرت با قهوه گرفته بودند و کسانی که بدون قهوه چُرت می‌زدند انجام شد. نتایج واضح بود: کسانی که چُرت با قهوه را انجام داده بودند از نظر حافظه بهتر از گروه دوم بودند.
یک آزمایش هم در انگلستان روی این تئوری صورت گرفت. در این تحقیق توانایی‌های رانندگی را که قهوه می‌نوشیدند ، قهوه با چُرت را امتحان کردند، دارونما می‌نوشیدند یا پانزده دقیقه بدون قهوه می‌خوابیدند را ارزیابی کردند. کسانی که قهوه با چُرت را امتحان کرده بودند از نظر ذهنی آماده‌تر بودند.
در یک مطالعه دیگر، محققان می‌خواستند ببینند که آیا چُرت با قهوه میتواند یک فرد را در طی 24 ساعت از بی‌خوابی مصون نگه دارد یا نه. آنها از دو گروه استفاده کردند که به هر یک از آنها اجازه داده شد به جای خوابیدن 8 ساعت معمول، در طول روز چُرت بزنند. قبل از چُرت زدن به یک گروه قهوه داده شد و به گروه دیگر دارونما. همزمان در ادامه روز، گروهی که دارونما دریافت کرده بودند به طور قابل توجهی در تست‌های شناختی نمرات پایین‌تری نسبت به آن گروهی که قهوه با چرت داشتند دریافت کردند. بد نیست بدانید به عقیده دانشمندان نوشیدن قهوه اسپرسو برای پیشگیری از خوابآلودگی ناشی از جت لگ بسیار موثر است. این مقاله را در مجله قهوه ست بخوانید.
نتیجه‌گیری
اگر چه تحقیقات صورت گرفته در این زمینه چندان زیاد نیستند اما به نتایج آنها اعتماد کنید. اگر به تکنیک چُرت با قهوه علاقه‌مند شده‌اید در انتخاب میزان و نوع قهوه خود دقت کنید؛ دوز کافین مصرفی در اکثر تحقیقات در این زمینه برابر با ۲ فنجان قهوه است. مصرف قرص کافئین قبل از چرت کوتاه تقریبا تاثیر مشابهی با مصرف ۲ فنجان قهوه دارد، اما هنوز آزمایش نشده است. برای جلوگیری از بی‌خوابی شبانه، تا ۶ ساعت قبل از خواب از نوشیدن قهوه خودداری کنید.
تکنیک چُرت با قهوه قطعا ارزش امتحان کردن را دارد اما تا جایی که در مصرف قهوه زیاده‌روی نکنید.
