مطالعات پزشکی ارتباط بین مصرف متوسط روزانه قهوه و کاهش ریسک ابتلا و یا پیشرفت دیابت نوع 2 را نشان داده اند. اینکه دقیقاً چه چیزی در قهوه باعث این امر می شود نظرات متفاوتی ارائه شده است. ولی مطالعات کاهش 25% در ابتلا یا پیشرفت دیابت نوع 2 را با مصرف روزانه به طور متوسط 3-4 فنجان قهوه نشان می دهند.
نکته بسیار جالب اینکه این اثر با قهوه کافئین گرفته شده نیز دیده می شود(Decaffeinated)
مواد موثر دیگری نظیر کلروژنیک اسید (CGA) و یا تری گونلین (trigonelline) موجود در قهوه می توانند در این امر موثر باشند.
نکته مهم اینکه این اثر بر دیابت نوع 2 یا همان دیابت بزرگسالی یا غیر وابسته به انسولین (NIDDM) می باشد.
در این نوع دیابت افزایش قند خون در کنار افزایش مقاومت سلول های بدن انسان به انسولین دیده می شود.
مطالعات صورت گرفته در جوامع مختلف این اثر را کم و بیش نشان می دهند.
هر چه مصرف قهوه بیشتر می شود این کاهش در بروز یا پیشرفت بیشتر می شود، به گونه ای که مصرف 3-4 فنجان قهوه روزانه باعث کاهش 25% در ابتلا افرادی که اصلا قهوه مصرف نمی کنند و یا حداکثر 2 فنجان قهوه مصرف می کنند می شود.
افزایش مصرف روزانه قهوه بدین صورت نتیجه گیری شده است که به ازاء هر یک فنجان اضافه چیزی در حدود 5%-10% افزایش در کاهش ریسک مشاهده شده است.
شایان ذکر است مصرف روزانه قهوه باید به طور منظم باشدو مصرف تفننی آن چنین اثراتی را شامل نمی شود. همچنین با توجه به اثرات منفی که در اثر افزایش مصرف قهوه پدیدار می گردد مصرف روزانه بیشتر از 6 فنجان توصیه نشده است و همانطور که ذکر شد این اثرات کم و بیش با قهوه کافئین گرفته شده نیز دیده می شود و لذا برای افرادی که دارای بیماری زمینه ای نظیر افزایش فشار خون ، زخم یا التهاب معده یا اثنی عشر و افرادی که به هر نحو باید از مصرف کافئین پرهیز کنند مصرف قهوه کافئین گرفته شده می تواند مفید باشد.
همانطور که ذکر شد آنچه که باعث این اثر کاهش ریسک می شود دقیقا معلوم نیست ولی مواد آنتی اکسیدان موجود در قهوه می تواند این اثر را باعث شوند. همچنین در مطالعه ای که در سال 2011 در دانشگاه هاروارد صورت گرفت افزایش عملکرد سلولهای کبد نیز عاملی در این زمینه نتیجه گیری شده است. همچنیندر مطالعه ای دیگر در سال 2012 که در ژاپن انجام گرفته است افزایش ماده ای به نام serum y-glutamyl transferase در افراد دچار دیابت نوع 2 صورت می گیرد که مصرف قهوه باعث کاهش اثر این ماده و در نتیجه کاهش مقاومت به انسولین می شود.
به هر حال از آنجا که دیابت نوع 2 بیماری چند عاملی Multifactorial ) ) می باشد و عواملی مانند رژیم غذایی نامناسب، عدم تحرک کافی، ژنتیک، افزایش وزن و… در بروز و پیشرفت آن تاثیر می گذارند، مصرف قهوه به تنهایی باعث درمان یا عدم پیشرفت این بیماری نمی شود.