اتیوپی خاستگاه و محل تولد قهوه است. اصلا کشور اتیوپی را بسیاری به خاطر دانه‌های مرغوب قهوه‌اش ستایش می کنند و اغراق آمیز نخواهد بود اگر قهوه عصاره‌گیری شده اتیوپی را جزو نوشیدنی‌هایی طبقه بندی کنیم که اصطلاحا « A must to try before you die » می‌نامند، نوشیدنی که قبل از مرگ حتما باید نوشید. در مورد مشخصات قهوه اتیوپی به عنوان قدیمی‌ترین قهوه دنیا در مجله قهوه ست بیشتر به شما می‌گوییم.
مشخصات قهوه اتیوپی؛ نوشیدنی که قبل از مرگ باید نوشید
طبق یک باور قدیمی درخت قهوه به عنوان یک نوشیدنی بین‌المللی قدیمی نخستین بار در قرن یازدهم میلادی توسط چوپانی جوان اهل اتیوپی به نام «کالدی» کشف شد. اما دانه‌های قهوه حدود سال ۵۷۰ بعد از میلاد برای اولین بار كشت شد و مورد استفاده قرار گرفته است. به گفته کارشناسان در کشور اتیوپی هزاران نوع درخت قهوه وجود دارد که هنوز از آن‌ها بهره‌برداری نشده است. شرایط آب و هوایی مناسب در اتیوپی از یک سو و ارتفاع بالای مزارع قهوه از سطح دریا به خصوص در مناطق جنوبی کشور شرایط ایده آلی را برای پرورش قهوه ای مرغوب و منحصر به فرد ایجاد کرده است.
بد نیست بدانید در بسیاری از مزارع اتیوپی به علت داشتن خاک غنی، قهوه بدون استفاده از مواد شیمیایی و آفت کش‌های مرسوم در دیگر مناطق قهوه خیز جهان، کشت داده می شود و یا میزان استفاده از آن ها بسیار کمتر از نقاط دیگر است. شاید به همین دلیل خواص درمانی این قهوه بر کسی پوشیده نیست. معمولا انتظاری که از پروفایل طعمی و عطری قهوه اتیوپی می‌توان داشت، قهوه‌ای با نت‌های میوه‌ای و رایحه‌های گلی است؛ دقیقا رایحه‌ای شبیه لوکس‌ترین پرفیوم‌های دنیا.
از جمله مشخصات قهوه اتیوپی این است که دانه‌های قهوه اتیوپی به علت رشد در ارتفاع بالایی از سطح دریا معمولا اسیدیته بالا دارند و از لحاظ بادی (تنواری) سبک یا متوسط طبقه‌بندی می‌شوند. قطعا اگر پیچیدگی پروفایل طعمی در انتخاب قهوه مصرف کننده شرط انتخاب باشد، قهوه اتیوپی جزو اولین انتخاب‌ها خواهد بود. در حال حاضر اتیوپی پنجمین تولیدکننده قهوه در دنیا از لحاظ میزان تولید است که تقریبا نیمی از این تولید مصرف داخلی دارد.
فرآوری طبیعی قهوه‌های اتیوپی
اکثر قهوه‌های اتیوپی به روش طبیعی (نچرال) فرآوری می‌شوند که این امر شاید به دهه ها قبل بر می‌گردد و فرآوری شسته (خیس) با تجهیز ماشین آلات پیشرفته این نوع فرآوری در چند سال اخیر رشد روز افزون داشته است. به طور خلاصه پروفایل طعمی ایجاد شده در قهوه اتیوپی در این دو نوع فرآوری به شرح زیر است:
*طبیعی: طعم‌های میوه‌ای از مرکبات گرفته تا آناناس و توت فرنگی، نت‌های شرابی و انواع میوه‌های خشک شده مانند بلوبری، انگور و کشمش به همراه تنواری متوسط و متوسط رو به بالا.
*شسته شده: عطر گل به خصوص یاسمین، رز، ماگنولیا و تنواری متوسط و متوسط رو به پایین و اسیدیتی شفاف. علاوه بر این نت‌های شکلات تلخ نیز در قهوه‌های اتیوپی مشهود است.
با توجه به پروفایل طعمی و عطری گفته شده، اتیوپی همواره به عنوان قهوه‌ای که برای عصاره‌گیری به روش‌های دستی مانند وی شصت، کمکس و…مدنظر قهوه دوستان بوده است. با توجه به مشخصات قهوه اتیوپی همواره کسانیکه مصرف کننده قهوه های تخصصی هستند قهوه‌های اتیوپی را جهت خرید مد نظر قرار می دهند.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی قهوه در اتیوپی؛ طرز تهیه قهوه اتیوپی
نوشیدن قهوه در اتیوپی علاوه بر خواص درمانی قهوه اتیوچی، آداب و مراسم خاص خود را دارد. در مهمانی‌های خانوادگی، جشن‌های مذهبی و مراسم عزاداری طی مراسمی که به “coffee ceremony” معروف است سرو می‌شود. قهوه در این مراسم به وسیله زنان تهیه و سرو می‌شوذ. اهالی اتیوپی هیچ‌گاه دانه قهوه برشته شده خریداری نمی‌کنند و در طی مراسمی دانه‌های سبز قهوه را در حضور میهمانان داخل ظروف مخصوصی روی حرارت برشته می‌کنند.
به هم زدن دانه‌ها تا رسیدن به رنگ دلخواه ادامه دارد و در واقع نکته لذت بخش این مراسم، پخش شدن عطر قهوه در حال برشته شدن در فضاست تا مهمان‌ها از آن لذت ببرند. دانه‌ها سپس در هاون کوبیده شده و سابه قهوه در ظرف مخصوص دم‌آوری قهوه اتیوپیایی به اسم “Jebena” ریخته می‌شود تا به همراه آب روی حرارت قرار گرفته و به نقطه جوش برسد. قهوه آماده شده در فنجان‌های کوچکی که دسته ندارند سرو می شود و سینی ابتدا به مسن‌ترین فرد جمع تعارف می‌شود. در این مراسم قهوه سه بار برای میهمانان سرو می‌شود
قهوه آماده شده در این مراسم معمولا با شکر نوشیده می‌شود. برخی زنان در حین برشته‌کاری دانه‌های قهوه، به آن‌ها دارچین، هل یا میخک اضافه می‌کنند تا عطر بیشتری به نوشیدنی نهایی ببخشند. این مراسم می‌تواند گاهی تا دو تا سه ساعت به طول بینجامد، این مراسم نشانه احترام و صمیمیت افراد نسبت به یکدیگر است و در طول آماده شدن و صرف قهوه از همه چیز صحبت می‌شود، از مسائل سیاسی و اجتماعی گرفته تا هر موضوع کوچک که برای خانواده و میهمانان اهمیت دارد. یک ضرب‌المثل در میان اهالی اتیوپی بر سر زبان‌هاست: وقتی کسی بگوید «من دوستی ندارم که با او قهوه بنوشم» در واقع به این معنی‌ست که آن شخص همدم و همراز ندارد.
