قهوه یکی از محبوبترین نوشیدنیهای جهان است. بسیاری از مردم از نوشیدن قهوه لذت میبرند، اما به دلایلی میخواهند مصرف کافئین را هم محدود کنند. برای این افراد قهوه بدون کافئین یا دی کف (دیکف) یک جایگزین عالی است. قهوه بدون کافئین یا دی کف درست مثل قهوه معمولی است با این تفاوت که کافئین آن حذف شده است. در این مقاله در مجله قهوه ست نگاهی مفصل به قهوه بدون کافئین یا دی کف، تأثیرات مفید و مضرات آن چه خوب و چه بد و اینکه چه کسانی باید همیشه قهوه دی کف بنوشند، میاندازیم.
قهوه بدون کافئین یا دی کف چیست و چطور درست میشود؟
قهوه بدون کافئین یا دی کف در واقع از دانههای قهوه که حداقل 97٪ کافئین آنها برداشته شده است به دست میآید. روشهای زیادی برای از بین بردن کافئین از دانههای قهوه وجود دارد. اکثر آنها شامل آب، حلالهای آلی یا دی اکسید کربن هستند. دانههای قهوه در ماده حلال شسته میشوند تا زمانی که کافئین از آنها استخراج شود سپس ماده حلال از آنها زدوده میشود. کافئین همچنین با استفاده از دی اکسید کربن یا فیلتر ذغال سنگ هم زدوده میشود. یکی از معروفترین این روشها روشی است که به فرایند Swiss water معروف است.
دانههای قهوه قبل از اینکه بو داده و آسیاب شوند باید تبدیل به قهوه دی کف یا بدون کافئین شوند. ارزش غذایی قهوه بدون کافئین جدا از مقدار کافئین، تقریباً با قهوه معمولی یکسان است. با این وجود ، بسته به روش مورد استفاده ممکن است طعم و بو کمی ملایم شود و رنگ نوشیدنی قهوه بدون کافئین تغییر کند. این امر میتواند قهوههای بدون کافئین را برای افرادی که نسبت به طعم تلخ و بوی قهوه معمولی حساس هستند، خوشایندتر کند.
در قهوه بدون کافئین یا دی کف چقدر کافئین وجود دارد؟
قهوه دی کف کاملاً عاری از کافئین نیست. در واقع حاوی قهوه دیکف مقادیر مختلفی از کافئین است، معمولاً حدود 3 میلی گرم در هر فنجان. نتایج یک مطالعه صورت گرفته روی قهوه دی کف حاکی از آن است که هر فنجان (6 اونس یا 180 میلی لیتر) نوشیدنی قهوه بدون کافئین حاوی ۷ میلیگرم کافئین است. از سوی دیگر، یک فنجان قهوه معمولی، بسته به نوع قهوه، روش تهیه و اندازه فنجان، حاوی حدود 70-140 میلیگرم کافئین است. بنابراین، حتی اگر قهوه کاملاً هم بدون کافئین نباشد، مقدار کافئین آن معمولاً بسیار اندک است.
قهوه دی کف سرشار از آنتیاکسیدان و مواد مغذی است
قهوه دی کف به خاطر مقدار اندک کافئین قهوه مضری نیست. در واقع قهوه دی کف یا بدون کافئین بزرگترین منبع آنتی اکسیدانها در رژیم غذایی است. قهوه دی کف معمولاً حاوی مقادیر مشابهی از آنتی اکسیدانها به همان اندازه قهوه کافئیندار است اگرچه ممکن است این مقدار تا 15٪ هم کمتر باشد. این اختلاف به احتمال زیاد ناشی از از دست رفتن اندک آنتی اکسیدانها در طی فرآیند از بین بردن کافئین باشد.
آنتی اکسیدانهای اصلی در قهوه دی کف اسیدهای هیدروسینامیک و پلی فنولها هستند. آنتی اکسیدانها در خنثی کردن ترکیبات واکنشی به نام رادیکالهای آزاد بسیار مؤثر هستند. این مسئله آسیب اکسیداتیو را کاهش میدهد و ممکن است به پیشگیری از بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی، سرطان و دیابت نوع 2 کمک کند. علاوه بر آنتی اکسیدانها نوشیدنی قهوه بدو کافئین حاوی مقادیر جزئی برخی از مواد مغذی نیز هست. یک فنجان قهوه بدون کافئین حاوی 2.4٪ از مقدار توصیه شده روزانه منیزیم، 4.8٪ پتاسیم و 2.5٪ نیاسین یا ویتامین B3 است.
این مقدار ممکن است زیاد مغذی به نظر نرسد اما اگر روزانه 2-3 (یا بیشتر) فنجان قهوه بنوشید این مقادیر به سرعت اضافه میشوند.
مزایای قهوه دی کف یا بدون کافئین برای سلامت بدن کدامند؟
علیرغم اینکه کافئین قهوه در قهوه دی کف تا حدود زیادی از بین رفته است اما حقیقت این است که این قهوه بیشتر برای شما مفید است. این مزایای قهوه دی کف برای سلامتی عمدتاً به خاطر محتوای آنتیاکسیدان و سایر مواد فعال آن است. با این وجود، تأثیرات خاص قهوه بدون کافئین برای سلامت بدن ممکن است به سختی تشخیص داده شوند.
دلیل این امر این است که اکثر مطالعات صورت گرفته در مورد مزایای قهوه برای سلامتی تاثیر قهوه را بدون تفکیک قهوه معمولی و قهوه دی کف ارزیابی میکنند و برخی حتی قهوههای دی کف را نیز شامل نمیشوند. همچنین بیشتر این مطالعات به صورت مشاهدهای است. آنها نمیتوانند ثابت کنند که قهوه بدون کافئین چه مزایایی دارد فقط میدانند که نوشیدن قهوه با این تاثیرات در ارتباط است. برخی از تاثیرات قهوه دی کف برای سلامت بدن عبارتند از:
دیابت نوع 2، عملکرد کبد و مرگ زودرس
نوشیدن قهوه، چه قهوه کافئیندار و چه قهوه دی کف یا بدون کافئین، با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 همراه است. هر فنجان قهوه که به صورت روزانه مصرف میشود ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع دو را تا 7٪ کاهش دهد. این نشان میدهد که عناصری غیر از کافئین ممکن است مسئول این اثرات محافظتی باشند قهوه برای بدن باشند.
تأثیر قهوههای بدون کافئین بر عملکرد کبد به اندازه تأثیر قهوه معمولی مورد مطالعه قرار نگرفته است. با این حال یک مطالعه بزرگ مشاهده ای، قهوه دی کف را با کاهش سطح آنزیم کبد مرتبط میداند که نشان دهنده اثر محافظتی قهوه بدون کافئین است.
نوشیدن قهوه بدون کافئین نیز کاهش اندک اما قابل توجهی در خطر مرگ زودرس و همچنین مرگ ناشی از سکته مغزی یا بیماری قلبی دارد.
بیماریهای مربوط به بالا رفتن سن و بیماریهای عصبی
به نظر میرسد که هر دو قهوه معمولی و بدون کافئین تأثیرات مثبتی بر کاهش آثار روانی ناشی از بالا رفتن سن دارند. مطالعات صورت گرفته روی سلولهای انسانی همچنین نشان میدهد که قهوههای بدون کافئین یا دیکف ممکن است از سلولهای عصبی در مغز محافظت کنند. این میتواند به جلوگیری از پیشرفت بیماریهای عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون کمک کند.
کاهش علائم سوزش سر دل و کاهش خطر ابتلا به سرطان رکتال یکی دیگر از فواید نوشیدن قهوه بدون کافئین است. یکی از عوارض شایع نوشیدن قهوه کافئیندار سوزش سر دل یا ریفلاکس اسید معده است. بسیاری از افراد این مسئله را با قهوه کافئیندار تجربه میکنند و نوشیدن قهوه بدون کافئین ممکن است این اثر جانبی ناخوشایند را تسکین دهد. نتایج مطالعات انجام گرفته حاکی از آن است که قهوه بدون کافئین یا دی کف باعث کاهش معنیدار رفلاکس اسید معده نسبت به قهوه معمولی میشود. نوشیدن دو یا چند فنجان قهوه دی کف در طول روز نیز با کاهش حداقل 48٪ خطر ابتلا به سرطان رکتوم مرتبط است. نتایج یک مطالعه در این زمینه نشان میدهد که این مسئله ممکن است ناشی از اسید کلروژنیک موجود در قهوه باشد نه کافئین. با این حال، خود کافئین نیز با کاهش خطر ابتلا به زوال عقل و بیماریهای عصبی مرتبط بوده است.
قهوه کافئیندار مزایای بیشتری نسبت به قهوه بدون کافئین دارد؟
قهوه احتمالاً بیشتر به دلیل اثرات تحریک کننده آن شناخته شده است. این نوشیدنی سطح هوشیاری را افزایش داده و احساس خستگی را کاهش میدهد. این تأثیرات مستقیماً با اثر محرک کافئین مرتبط است که به طور طبیعی در قهوه یافت میشود. برخی از اثرات مفید قهوه معمولی به طور مستقیم به کافئین نسبت داده میشود، بنابراین احتمالا قهوه بدون کافئین نباید این تأثیرات را داشته باشد. در اینجا مزایایی وجود دارد که احتمالاً فقط در مورد قهوه معمولی صدق میکند نه قهوه بدون کافئین:
*بهبود خلق و خو، کاهش زمان واکنش، افزایش حافظه و عملکرد ذهنی.
*افزایش میزان متابولیک و چربیسوزی
*بهبود عملکرد ورزشی
*کاهش خطر ابتلا به افسردگی خفیف و افکار خودکشی در زنان
*کاهش خطر سیروز کبدی یا مرحله پایانی آسیب کبدی
با این حال، بار دیگر ذکر این نکته ضروری است که تحقیقات در مورد قهوه معمولی به مراتب گستردهتر از تحقیقات صورت گرفته در مورد قهوه دی کف است. مقاله خواص و عوارض قهوه بدون کافئین برای بدن؛ شایعه یا واقعیت را هم بخوانید.
چه کسانی باید همیشه قهوه دی کف یا بدون کافئین بنوشند؟
در مورد تحمل کافئین، تفاوتهای فردی زیادی وجود دارد. برای برخی افراد، یک فنجان قهوه میتواند بیش از حد تحملشان باشد در حالی که برای برخی دیگر این مقدار ممکن است شش فنجان یا بیشتر باشد. کافئین بیش از حد ممکن است سیستم عصبی مرکزی را تحت الشعاع قرار دهد و باعث بیقراری، اضطراب، مشکلات گوارشی، ورم مفاصل قلب یا اختلال در خواب در افراد حساس شود.
افرادی که نسبت به کافئین بسیار حساس هستند ممکن است بخواهند میزان مصرف قهوه معمولی خود را محدود کنند، یا آن را به چای و یا قهوه دی کف تغیر دهند.
کسانی که شرایط پزشکی خاصی دارند ممکن است به رژیمهای محدود کافئین نیز نیاز داشته باشند. این شامل بیمارانی است که از داروهای تجویزی استفاده میکنند که میتوانند با کافئین تداخل پیدا کند.
علاوه بر این، به خانمهای باردار و شیرده توصیه میشود میزان مصرف کافئین را محدود کنند. این توصیه در مورد کودکان، نوجوانان و افراد مبتلا به اضطراب یا دارای مشکل خواب هم صادق است. به هر حال توصیه ما مشاوره با پزشکتان در مورد این قضیه است که قهوه بدون کافئین را جایگزین قهوه معمولی خود کنید یا خیر .