12 فکت جالب درباره قهوه

اگر عاشق قهوه باشید، احتمالاً روزتان را با همان اولین عطر دانه‌های تازه‌برشته قهوه‌ست شروع می‌کنید. اما پشت این نوشیدنی ساده و روزمره، دنیای شگفت‌انگیزی وجود دارد؛ دنیایی که گاهی علمی است، گاهی تاریخی و در بسیاری از مواقع خیلی بامزه است. در ادامه با حقایقی آشنا می‌شوید که شاید نگاهتان به قهوه را کمی عوض کند.

حقایقی درباره قهوه

قهوه یک میوه است!

بعضی‌ها هنوز فکر می‌کنند قهوه یک نوع دانه خشک یا جزو حبوبات است. اما دانه قهوه، هسته میوه‌ای به نام گیلاس قهوه است؛ میوه‌ای کوچک، قرمز و شیرین که روی درختچه‌ای استوایی رشد می‌کند. هر میوه معمولا دو دانه در خود جای داده است. درک این نکته که آنچه ما می‌نوشیم، حاصل فرآوری یک میوه است، گام اول در مسیر خرید قهوه مرغوب است؛ چرا که فرآوری میوه تأثیر مستقیمی بر طعم نهایی دانه می‌گذارد.

سبزی دانه‌های قهوه

دانه‌های قهوه زمانی که کاملا رسیده و به حداکثر اندازه خود رسیده‌اند، چیده می‌شوند. رنگ این دانه‌ها سبز است و بافتی صاف دارند، با عطر علفی و خاکی که یادآور غلات یا مغزهای برشته نشده است. پس از برشته شدن، دانه‌های قهوه تیره‌تر و نرم‌تر می‌شوند. عطر و طعم دانه‌ها پیچیده‌تر و شدیدتر می‌شود، با نت‌هایی شکلاتی، کاراملی و دودی

در رستری قهوه‌ست، وقتی نمونه‌های سبز دانه‌ها را بررسی می‌کنیم، همیشه اولین نکته‌ای که به چشم می‌آید همین رنگ سبز مایل به خاکی و بوی خام این دانه‌هاست. قهوه قبل از برشته‌کاری، نه عطر آشنای قهوه را دارد و نه هیچ شباهتی به چیزی که در فنجان می‌ریزیم. قهوه‌ست محصولاتی ارائه می‌دهد که نتیجه رست تخصصی، انتخاب دقیق دانه‌ها و استانداردهای حرفه‌ای است. اگر به دنبال یک نوشیدنی باکیفیت هستید، وقتش رسیده طعم متفاوت را امتحان کنید.

پیدایش مرموزانه دانه‌های سحرآمیز

داستان پیداشدن قهوه یکی از حقایقی است که هر بار تعریف شود، همچنان شنیدنی است. روایت تاریخی می‌گوید یک چوپان از اهالی اتیوپی که کالدی نام داشته، متوجه می‌شود بزهایش بعد از خوردن توت‌های قرمز یک درختچه خاص، پرانرژی می‌شوند و تا دیروقت نمی‌خوابند. او خود نیز این میوه را امتحان کرد و تأثیر بیداری آن را درک نمود.

خبر کشف کالدی به سرعت پخش شد و به زودی، راهبان منطقه نوشیدنی را با استفاده از این توت‌ها درست می‌کردند. آن‌ها متوجه شدند که این نوشیدنی به بیدار ماندن آن‌ها در طول ساعات طولانی دعا کمک می‌کند. از اتیوپی، قهوه به سایر بخش‌های آفریقا و در نهایت به خاورمیانه گسترش یافت. در ترکیه، به‌طور خاص محبوب شد و به زودی به بقیه اروپا نیز راه یافت. تا قرن هفدهم، قهوه به یک نوشیدنی محبوب در سراسر جهان تبدیل شده بود.

این حکایت بامزه نشان می‌دهد که یک کشف بزرگ چقدر می‌تواند ساده و تصادفی باشد، و همین روایت اصالت قهوه را عمیق‌تر می‌کند. گاهی در جلسات کاپینگ، وقتی انرژی جمع بعد از چند نمونه بالا می‌رود، شوخی همیشگی تیم این است که «ما هم مثل بزهای کالدی شدیم»؛ شوخی‌ای که ریشه‌اش به پانصد سال قبل برمی‌گردد.

جغرافیای کافئینی، برزیل غول بزرگ

امروزه، برزیل با تولید یک‌سوم از قهوه جهان، به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده قهوه در جهان است. این حجم عظیم نه صرفاً به خاطر وسعت، بلکه به دلیل شرایط آب‌وهوایی و خاک ایده‌آل برای رشد گونه‌های مهمی چون عربیکا و روبوستا و لیبریکا است.

یک نوشیدنی و هزار دانه!

در دنیای قهوه، دو گونه اصلی به نام‌های عربیکا و روبوستا بازار را تحت سلطه دارند.

جدول بررسی تفاوت عربیکا و روبوستا

قهوه به غیر از دو گونه اصلی، نوع نادری نیز دارد که لیبریکا نام دارد. این گونه به دلیل طعم قوی و دودی خود شناخته می‌شوند. آن‌ها عمدتاً در آسیای جنوب شرقی و آفریقا رشد می‌کنند و معمولاً گران‌تر از دانه‌های عربیکا و روبوستای رایج‌تر هستند. دانه‌های اکسلسا نیز نوعی از دانه لیبریکا هستند و به دلیل طعم شیرین و میوه‌ای خود شناخته می‌شوند. آن‌ها عمدتاً در آسیای جنوب شرقی و آفریقا رشد می‌کنند.

کافئین رُست روشن بیشتر از رست تیره است

یک واقعیت شگفت‌انگیز درباره قهوه این است که دانه‌های برشته‌کاری روشن کافئین بیشتری نسبت به برشته‌کاری‌های تیره دارند! هرچند این تفاوت در میزان کافئین ناچیز و کم است اما بدان دلیل است که دانه‌های برشته‌کاری روشن برای مدت زمان کوتاه‌تر و در دمای پایین‌تری نسبت به دانه‌های برشته‌کاری تیره برشته می‌شوند، بنابراین محتوای کافئین طبیعی بیشتری را حفظ می‌کنند. اگر دنبال دانه قهوه تازه‌برشته با طعم‌های میوه‌ای و انرژی بیشتر هستید، رست روشن گزینه مناسبی است.

اولین قهوه‌خانهٔ جهان: جایی برای بیداری فکری

اولین قهوه‌خانه شناخته شده در سال ۱۴۷۵ در استانبول ترکیه تأسیس شد. این قهوه‌خانه، معروف به “کیوا هان” (Kiva Han)، انواع گسترده‌ای از نوشیدنی‌های قهوه را سرو می‌کرد که توسط بازرگانان از یمن، اتیوپی و سایر نقاط جهان به شهر آورده شده بود.

یک واقعیت جالب دیگر درباره قهوه: قهوه‌خانه‌ها همیشه چیزی فراتر از فقط قهوه بوده‌اند! کیوا هان همچنین دارای فعالیت‌های متنوع دیگری بود و به مکانی شناخته شد که روشنفکران، سیاستمداران، شعرا، نویسندگان و فیلسوفان می‌توانستند درباره اخبار و ایده‌ها بحث کنند، بنویسند، داستان‌ها را به اشتراک بگذارند و مناظره کنند. این نوع فرهنگ قهوه‌خانه‌ای امروز نیز وجود دارد، به طوری که کافه‌ها همچنان به عنوان یک مکان محبوب برای گرد هم آمدن مردم برای به اشتراک گذاشتن یک نوشیدنی و مکالمه عمل می‌کنند.

قهوهٔ 600دلاری هم داریم!

گران ترین قهوه در جهان، کوپی لواک نام دارد که نوع به خصوص و نادری است و در اندونزی تولی می‌شود. این قهوه با قیمت سرسام‌آور (حدود ۶۰۰ دلار به ازای هر پوند) از دانه‌هایی تهیه می‌شود که توسط حیوانی به نام «زامبوی آسیایی» (یک حیوان کوچک شبیه گربه) خورده شده، در دستگاه گوارش آن فرآوری شده و سپس دفع می‌شود. بعد دانه‌ها جمع‌آوری، تمیز و برشته می‌شوند تا طعم منحصر به فردی با بدنه صاف و کامل و عطر شدید تولید کنند.

اگرچه این فرآیند عجیب باعث طعمی متمایز و ملایم می‌شود، اما ما معتقدیم که قهوه مرغوب نیازی به چنین فرآیندهای پرحاشیه‌ای ندارد، بلکه نیازمند انتخاب دقیق، فرآوری علمی و رست تخصصی است.

کافئین قهوه ذاتا تلخه آقای ضیا!

اگرچه ما در قهوه‌ست به شما اطمینان می‌دهیم که تلخی مطبوع (مانند شکلات تلخ) نشانه‌ی کیفیت است، اما تلخی زننده معمولاً به دلیل عصاره‌گیری بیش از حد، آسیاب بسیار ریز، رست بیش از حد دانه ها یا دمای آب بالا ایجاد می‌شود. به طور کلی، هر چه تفاله قهوه، زمان بیشتری در معرض آب داغ قرار گیرد، نوشیدنی استخراج شده، می‌تواند تلخ‌تر باشد.

همچنین، از نظر شیمیایی، خود ترکیب کافئین به طور طبیعی تلخ است و مزه تلخی و گسی را افزایش می‌دهد. این خاصیت تلخی، یک مکانیزم دفاعی در گیاه قهوه است تا حیوانات را از خوردن آن بازدارد. این همان دلیلی است که قهوه بدون کافئین، طعم ملایم‌تری دارد.

دیکف ها هم کافئین دارند

این یک حقیقت بامزه و کمی ناامیدکننده است: حتی قهوهٔ بدون کافئینی که برای آرامش قبل از خواب انتخاب می‌کنید، کاملاً عاری از کافئین نیست. فرآیند کافئین‌زدایی هرگز ۱۰۰ درصد موفق نیست و حذف کل کافئین از یک دانه قهوه تقریبا غیرممکن است.

طبق گفته FDA، یک فنجان هشت اونسی دکف بین دو تا ۱۵ میلی‌گرم کافئین دارد، در حالی که یک قهوه معمولی حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم دارد. اگر به فکر خرید قهوه بدون کافئین هستید، سری به دسته کپسول قهوه و خرید کپسول قهوه نسپرسو دی کف بزنید.

تولد اسپرسوسازها

نوشیدن یک شات اسپرسوی غلیظ و کرمای طلایی، امروزه برای ما عادی است، اما این لذت را مدیون مخترع ایتالیایی، آکیله گاژیا هستیم. او در سال ۱۹۳۸ دستگاهی را معرفی کرد که با استفاده از پیستون و اهرم، آب داغ را با فشار زیاد از میان قهوهٔ آسیاب‌شده عبور می‌داد. این اختراع، نقطه عطفی در تاریخ قهوه بود و امکان ساخت اولین اسپرسو با کرمای غنی را فراهم کرد.

استارباکس بزرگترین شرکت قهوه در جهان

استارباکس بزرگترین شرکت قهوه جهان است، با بیش از ۳۰,۰۰۰ فروشگاه در بیش از ۷۵ کشور. استارباکس که در سال ۱۹۷۱ در سیاتل، واشنگتن تأسیس شد، بیشترین فروشگاه را در ایالات متحده دارد و چین دومین بازار بزرگ جهانی را داراست.

جمع‌بندی

ما در این مقاله با 12 حقیقت جالب درباره قهوه آشنا شدیم؛ از کشف اتفاقی توسط بزها در اتیوپی تا تولید انبوه در برزیل، از جنگ خاموش میان عربیکا و روبوستا تا پیچیدگی‌های رُست و کافئین، هر حقیقت کوچکی که درباره قهوه می‌دانید، به عمق تجربه نوشیدن شما می‌افزاید.

اگر دوست دارید فواید و اثرات واقعی قهوه بر بدن را هم بدانید، مطالعهٔ مقالات پیری سالم با قهوه و جلوگیری قهوه از ضعیف شدن بدن در پیری برای شما جذاب خواهد بود. همچنین برای اطلاعات علمی‌تر، به پیچیدگی اثرات کافئین هم سر بزنید.

حال اگر به دنبال قهوه‌ای هستید که طعمی نزدیک به اسپرسوی کافه داشته باشد و با دانش روز آماده شده باشد، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مجموعه قهوه های تازه برشته قهوه‌ست بیندازید و تفاوت اصالت و تخصص را حس کنید. چه نکته‌ای از این ۱۲ حقیقت برای شما شگفت‌انگیزتر بود؟ نظر و تجربه خود را با ما در میان بگذارید.