داستان جذاب انقلاب قهوه در دنیا ؛ از اختراع قهوه‌جوش تا افتتاح استارباکس

در بخش نخست این مقاله در مورد تاریخچه کشف دانه قهوه، فراز و نشیب‌های تبدیل شدن قهوه به یک نوشیدنی محبوب در دین اسلام و مسیحیت و گسترش نفوذ قهوه در آفریقا، آسیا و سرانجام اروپا اشاره کردیم. در بخش دوم این نوشتار می‌خواهیم بدانیم قهوه در ادامه نفوذ خود در جهان چگونه به آمریکا و اقیانوسیه راه پیدا کرد، فروشگاه‌های قهوه استارباکس چطور افتتاح شدند و داستان جذاب انقلاب قهوه چطور توانست مناسبات دنیا را تغییر دهد. این مقاله را از سایت happy barista در مجله قهوه ست بخوانید.

بخش دوم

داستان جذاب انقلاب قهوه؛ حکایت قهوه با صادرات آن متحول شد

سرانجام، قهوه به یک تجارت عظیم تبدیل شد، مخصوصاً وقتی اروپا دست به کشت دانه قهوه زد. هلندی‌ها اولین کشور اروپایی بودند که مزارع قهوه خود را داشتند، البته این مزارع در سریلانکا بود. فرانسوی‌ها قهوه را به کارائیب بردند و اسپانیایی‌ها آن را به آمریکای مرکزی و جنوبی.

پای قهوه به قاره آمریکا هم باز شد

دانه کوچک قهوه در بیشتر نقاط جهان، از آفریقا تا اروپا از طریق آسیا راه خود را باز کرده بود و سرانجام به قاره آمریکا هم رسید.

قهوه در نیویورک

در ادامه داستان جذاب انقلاب قهوه در دنیا در اواسط سال 1600، قهوه توسط انگلیسی‌ها راهی New Amsterdam  (نیویورک کنونی) شد، دقیقاً مانند اروپا، قهوه‌خانه‌ها در همه جا شروع به جوانه زدن کردند، اما چای همچنان نوشیدنی مورد علاقه مردم آمریکا بود. تا اینکه مالیات سنگین پادشاه جورج سوم بر چای باعث شورش استعمارگران شد. این شورش به عنوان مهمانی چای بوستون شناخته می‌شود. پس از آن، قهوه موقعیت خود را در میان رهبران جوامع باز کرد. تا جایی که توماس جفرسون حتی نقل کرد که قهوه «نوشیدنی مورد علاقه دنیای متمدن» است.

داستان مارتینیک

شهردار آمستردام به شاه لویی چهاردهم در سال 1714 یک نهال قهوه هدیه داد. این گیاه در باغ گیاه شناسی سلطنتی پاریس کاشته شد. گابریل دو کلیو که یک افسر نیروی دریایی ناوگان فرانسه بود، از جایی که در مارتینیک مستقر بود به پاریس سفر می‌کرد.

گابریل بریده‌های گیاه را با خود برد، اما مشخص نیست که آیا آن‌ها را دزدیده بود یا اینکه به او داده شده بود. آنچه مسلم است، این است که او موفق شده است آن را تا دریای کارائیب ببرد.

سفر فوق العاده سختی بود. شرایط آب و هوایی وحشتناک، یک خرابکار که سعی در از بین بردن گیاه کوچک قهوه داشت و یک حمله دزدی دریایی. اما به نوعی گیاه زنده ماند و سرانجام مزارع قهوه در مارتینیک، سنت دومینیک و گوادالوپ ایجاد شدند. به طرز باورنکردنی این نهال پدر و مادر تمام درختانی است که حالا در منطقه کارائیب آمریکای جنوبی و مرکزی زندگی می‌‌کنند.

برزیل؛ یک دسته گل قهوه‌ای

داستان جذاب انقلاب قهوه در دنیا یک نقطه عطف دارد. وقتی به قهوه فکر می‌کنید، یکی از اولین مناطقی که ممکن است به ذهن شما برسد کشور برزیل است. همه چیز با یک سرهنگ برزیلی به نام Francisco de Melo Palheta شروع شد. فرانسیسکو با نیت آوردن دانه‌های قهوه برای کاشت به گویان رفت.

وقتی فرانسیسکو از فرماندار فرانسوی دانه قهوه درخواست کرد این درخواست او رد شد. اما فرانسیسکو که مردی خوش چهره بود از این امتیاز استفاده کرد و درخواست خودش را با همسر فرماندار فرانسوی مطرح کرد. که هنگام برگشتن همسر فرماندار برای بدرقه یک دسته گل به فرانسیسکو داد. اما فرماندار روحش هم خبر نداشت که در این دسته گل، به اندازه کافی دانه قهوه وجود دارد تا بتواند یک مزارع قهوه را در برزیل راه‌اندازی کند. حالا برزیل نه تنها صاحب چند مزرعه قهوه بلکه بزرگ‌ترین امپراطوری قهوه در جهان است و این صنعت در برزیل یک میلیارد دلار ارزش دارد.

قهوه در دنیای مدرن؛ تکنولوژی جدید

در حدود قرن نوزدهم میلادی، قهوه به محبوبیت جهانی دست پیدا کرده بود. حالا دیگر قهوه در سراسر جهان در حال مصرف و صادرات بود. در حالی که در طول 200 سال گذشته چیز زیادی در مورد دانه‌های قهوه تغییر نکرده است، اما نحوه مصرف آن تغییر کرده است.

داستان قهوه‌جوش

انقلاب صنعتی طیف وسیعی از اختراعات جدید را فقط در صنعت قهوه به ارمغان آورد و اولین اختراع در این زمینه قهوه‌جوش بود. در سال 1818، یک فلزکار پاریسی قهوه‌جوش فرنچ پرس را اختراع کرد که امروزه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و فقط برای بهبود عملکرد کمی تغییر کرده است.

برشته‌کاری و رُست قهوه

در سال 1864، جابز برنز راهی جدید برای بو دادن قهوه ابداع کرد که برای آن نیازی به نگه داشتن آن روی آتش نبود. جان و چارلز آربوکل یک دستگاه برشته کننده خریداری کردند و شروع به فروش قهوه از قبل بو داده در کیسه‌های کاغذی کردند. کسب وکار آنها چنان در صنعت قهوه رونق گرفت که حتی صاحب بیشترین کشتی‌های تجاری در جهان بودند که قهوه را از آمریکای جنوبی به ایالات متحده منتقل می کرد.

اختراع دستگاه اسپرسو

حالا دیگر دستگاه اسپرسو احتمالاً محبوب ترین دستگاه قهوه موجود در دنیای مدرن است. اسپرسوساز در سال 1901 در ایتالیا توسط لوئیجی بزرا اختراع شد. انگیزه او از اختراع این دستگاه سرعت بخشیدن به زمان دم کشیدن قهوه بود تا کارمندانش بتوانند سریع‌تر قهوه‌شان را بنوشند و به سر کار خود برگردند. این اولین دستگاهی بود که قهوه را با آب و بخار دم می‌کرد. 44 سال بعد بود که برای دم کردن قهوه از روش جدیدی با استفاده از پیستون استفاده شد. در نتیجه کار با این دستگاه، یک لایه خامه در بالای فنجان اسپرسو ایجاد می‌شد و اولین کاپوچینو هم در آنجا متولد شد.

قهوه دمی چکه‌ای یا قطره‌ای

در سال 1908، زنی به نام Melitta Bentz با استفاده از کاغذهای دفتر مشق فرزندش، اولین فیلتر کاغذی قهوه را ایجاد کرد. این روش به محبوب‌ترین روش دم قهوه تبدیل شده است. پیشنهاد می‌کنیم داستان کامل اختراع خانم ملیتا بنتز را در مجله قهوه ست بخوانید.

یک انقلاب دیگر در صنعت قهوه؛ Peet’s Coffee

تاریخچه قهوه در آمریکا سرانجام به جدیدترین انقلاب آن در دهه 1960 منجر شد. شخصی به نام آلفرد پیت، که اصالت هلندی-آمریکایی داشت و پدرش در هلند برشته‌کار قهوه بود این صنعت را به کالیفرنیا آورد.

Peet’s Coffee در سال 1966 افتتاح شد. 5 سال بعد، او برخی از تکنیکهای خود را با چند دوست صمیمی به اشتراک گذاشت، تا جایی که آن‌ها مشتاق بودند که در مورد نحوه کار تجارت قهوه بیشتر بدانند. آنها با اجازه همین Peet’s Coffee مغازه‌ه ای را در سیاتل راه‌اندازی کردند و نام آن را استارباکس گذاشتند.

قهوه استارباکس چگونه متولد شد؟

داستان جذاب انقلال قهوه در دنیا با افتتاح فروشگاه‌های محبوب و مشهور استارباکس در سرتاسر دنیا وارد مرحله تازه‌ای ش. مغازه‌های استارباکس در سال اول شروع به کار خود فقط محصولات دانه قهوه را می‌فروختند و قهوه دم کرده در کسب و کار آن‌ها جایی نداشت. این روند ادامه داشت تا سال 1982 که هوارد شولتز به تیم استارباکس پیوست.

شولتز فروشنده‌ای بود که مدتی در میلان کار و زندگی کرده بود و می‌دانست قهوه‌خانه‌ها چه کارهایی می‌توانند انجام دهند. بنابراین، آنها فروش اسپرسو را شروع کردند. او می‌خواست که استارباکس نوشیدنی‌های بیشتری سرو کند، اما استارباکس می‌خواست روی تفت دادن دانه قهوه با کیفیت بالا تمرکز کند.

شولتز از استارباکس رفت و به تنهایی در سال ۱۹۸۵، شولتز به تنهایی یک سری کافی شاپ زنجیره‌ای را تحت نام «ایل جورناله» تأسیس کرد. در سال ۱۹۸۷ مالکان استارباکس، حق امتیاز فروشگاه‌های خود را به شولتز واگذار کردند. شولتز به سرعت این دو مجموعه را با هم ادغام کرد و به گسترش کافی‌شاپ استارباکس در کشورهای مختلف پرداخت. نخستین کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای استارباکس در همان سال، در شهرهای شیکاگو در آمریکا و ونکوور در کانادا تأسیس شدند. به این ترتیب استارباکس به پیشگام قهوه در جامعه مدرن تبدیل شده است.

صنعت قهوه از آن زمان به بعد رونق گرفت. بسیاری از کافه‌های مستقل و همچنین شرکت‌های بزرگ که برخی از محبوب‌ترین نوشیدنی قهوه ما یعنی محصولات استارباکس را تولید می‌کنند بعد از این اتفاق یکی بعد از دیگری افتتاح شدند.

داستان جذاب انقلاب قهوه سرانجام جهانی شد

قهوه امروز، دومین نوشیدنی غیرالکی بعد از آب در سراسر جهان است. به احتمال زیاد رشد مصرف قهوه برای سال‌های زیادی ادامه خواهد داشت. سیر تکاملی قهوه جذاب است، از بالا و پایین رفتن بزهای پرانرژی و راهبان هوشیار گرفته تا هنرهای لاته و باریستاهای خوشحال در سراسر دنیا.