داستان اختراع فیلتر کاغذی قهوه که تاریخ نوشیدن قهوه را در دنیا عوض کرد روایتی جالب و عجیب است. در این نوشتار می‌خوانیم که چطور یک زن خلاق آلمانی با برگ‌های دفتر مشق پسرش فیلتر کاغذی قهوه درست کرد و سرنوشت نوشیدنی قهوه را در دنیا تغییر داد. در مجله قهوه ست این روایت جالب و بامزه را بخوانید.
داستان اختراغ فیلتر کاغذی قهوه
در این دنیا قطعا چیزهایی عجیب‌تر از فیلتر کاغذی قهوه وجود دارد. یک فیلتر کاغذی ساده که صرفا جلوی ورود لرد و ذرات قهوه به داخل فنجان شما را می‌گیرد. داستان اختراع فیلتر کاغذی قهوه به این خاطر بامزه و جالب است که خیلی اتفاقی و هوشمندانه در آشپزخانه خانه‌ی یک زن خانه‌دار رخ داده است. در اوایل قرن نوزدهم میلادی یک زن خانه‌دار آلمانی به نام «ملیتا بنتز» که از وارد شدن لرد قهوه به داخل فنجان قهوه‌اش حسابی شاکی بود (چون طعم قهوه را هم تغییر می‌داد) تصمیم گرفت خودش یک فیلتر برای قهوه‌اش دست و پا کند. تا پیش از آن فقط فیلترهای پارچه‌ای برای این کار استفاده می‌شدند. به این ترتیب نام ملیتا بنتز در امپراطوری صنایع غذایی جهان برای همیشه ثبت شد.
ملیتا در 31 ژانویه 1873 در آملی آگوست ملیته لیسبور متولد شد. پدرش ناشر کتاب و پدربزرگش صاحب یک کارخانه آبجو بود، اما در زندگی‌نامه ملیتا هیچ اشاره‌ای به مادرش نشده است. در حدود سال 1898 یا 1899، او با «یوهانس امیل هوگو بنتز»، صاحب یک بیزینس کوچک در درسدن ازدواج کرد. آنها صاحب دو پسر شدند و زندگی سنتی و ساده‌ای داشتند، اما دنیا در حال تغییر بود.
زمانی که قهوه برای اولین بار در حدود قرن شانزدهم وارد اروپا شد (قهوه توسط بازرگانان مسلمان به آلمان آورده شد) صرفا یک نوشیدنی گرانقیمت برای ثروتمندان بود. اما در اواخر قرن نوزدهم ، قهوه در دسترس عموم مردم حتی در پایین‌ترین طبقات اجتماعی هم قرار گرفت. تقریباً خیلی زود اروپایی‌ها شروع به پرورش و کشت دانه قهوه در مستعمرات آفریقایی و حوزه دریای کارائیب کردند. به دلیل مجاورت کارائیب با قاره آمریکا، قهوه در جوامع آمریکایی در واقع محبوب‌تر و ارزان‌تر بود. به زودی، قهوه مساوی یا حتی جایگزین چای به عنوان نوشیدنی گرم انتخاب مردم در بسیاری از مناطق جهان شد.
اختراع خلاقانه یک زن خانه‌دار آلمانی؛ فیلتر کاغذی دنیای نوشیدنی قهوه را متحول کرد
آن‌طور که در روایت اختراع فیلتر کاغذی آمده ملیتا هر روز صبح برای همسرش یک فنجان قهوه درست می‌کرد. و هر روز صبح، بعد از رفتن همسرش به محل باید تفاله‌های چسبیده به قوری برنجی را می‌سابید چون در آن زمان ملیتا قادر به خرید فیلترهای پارچه که فیلترهای استاندارد آن زمان بودند نبود. از سوی دیگر همان فیلترهای پارچه‌ای هم به طور کامل کارآمد نبود و لردها باز هم وارد فنجان می‌شدند. شاید به همین دلیل است که می‌گویند نیاز مادر اختراع است. ملیتا یک روز آزمایش ساده‌ای در آشپزخانه خانه‌اش انجام داد و یک راه حل نسبتاً مبتکرانه ابداع کرد. ملیتا یک برگه کاغذ از دفتر مشق فرزندش، ویلی جدا کرد و روی آن را با سوزن سوراخ کرده و روی قوری برنجی قرار داد. سپس مقداری پودر قهوه روی کاغذ گذاشت و پس از آن مقداری آب‌جوش روی پودر قهوه ریخت. سپس محتویات قوری برنجی را داخل فنجان ریخت و چشید. نتیجه به طرز چشم‌گیری عالی بود چون طعم قهوه به نظر ملیتا عالی شده بود و لردی هم وارد فنجان قهوه نشده بود.
اما کار همین جا به پایان نرسید. در روز هشتم ژوئن سال1908، ملیتا موفق به ثبت اختراع خود در اداره اختراعات آلمان شد و مدرک آن در روز بیستم ژوئن به دستش رسید. همین اتفاق جرقه تاسیس یک کارخانه برای تولید فیلتر قهوه را در ذهن ملیتا بنتز روشن کرد و در ماه دسامبر همان سال این کارخانه افتتاح شد. همسر ملیتا شغلش را رها کرد و به همسرش پیوست. همسر ملیتا، هوگو و پسرهایش هورست و ویلی، نخستین کارگران این کارخانه بودند. آنها تنها در یک مورد در سال1909موفق به فروش 1200فیلتر قهوه در نمایشگاه لایپزیگ شدند. 2 سال بعد از پایان جنگ یعنی در سال1950، ملیتا در 77سالگی از دنیا رفت و این درحالی بود که کارخانه‌اش 4میلیون و 700هزار مارک درآمد کسب کرده بود. امروز Melitta یک شرکت بین‌المللی است که هنوز هم در حوزه محصولات تخصصی قهوه قرار دارد. میزان فروش این شرکت در سال 2017 به 1436 میلیون یورو (حدود 1.6 میلیارد دلار) رسید که نسبت به سال قبل از آن 8 درصد افزایش داشت. مالکیت این شرکت و اداره‌اش هنوز همچنین هنوز هم متعلق به خانواده ملیتا است (دفتر مرکزی شرکت اکنون در کلیرواتر، فلوریدا آمریکا است).
محصولات پیشنهادی قهوه ست
