هدف از تشکیل این کارگروه، معادل‌سازی برای واژگان صنعتی قدیمی است که با توجه به تحول و گسترش سریع بخش‌های علمی و عملی آن در چند سال اخیر، واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی بسیاری به دایره‌ی زبانی آن وارد شده است. در ایران نیز زمان زیادی از ورود و معرفی مباحث جدید و واژگان علمی و فنی مرتبط با قهوه به جامعه متخصصان و مصرف‌کنندگان آن نمی‌گذرد. بسامد بالای بهکارگیری واژگان و سرعت گسترش این مباحث در یک بازه زمانی نسبتا کم، منجر به آشفتگی استعمال واژگان آن به همان شمایل وارداتی‌شان شده است. این مساله هم در مورد واژه‌هایی که با تحولات اخیر وارد دایره واژگان این صنعت شده صادق است (مانند cupping) و هم دامن‌گیر اصطلاحاتی شده است که از قبل در زبان فارسی رایج بوده‌اند. (مانند: گرایندر (grinder) به جای آسیای قهوه) در نتیجه، فراگیر شدن بهکارگیری این واژه‌ها به شکل وارداتی‌شان در سطوح مختلف (در برخی موارد حتا با تلفظ غلط یا ترکیب آن با واژه‌های فارسی؛مانند: برو (brew) زدن به جای دم کردن یا دم‌آوری)، شکاف بین مخاطبان، کاربران یا علاقه‌مندان به قهوه را با این صنعت عمیق‌تر کرده و برقراری ارتباط را نیز سخت‌تر.*
نقش شما در بهبود زبان قهوه
ما در گروه قهوهپژوهی بر این باوریم که بهکارگیری و فراگیرشدن این واژه‌ها، جز با همت و هم‌اندیشی متخصصان و دست‌اندرکاران حرفه قهوه در حوزه‌های مختلف محقق نمی‌شود. از این رو از شما دعوت می‌شود تا با مشارکت و ارتباط فعال با گروه قهوهپژوهی، به گسترش این واژه‌ها و آشنا کردن مخاطبان عام و خاص قهوه با معادل‌های برگزیده‌ی این دفتر، یاری رسانید.
در ادامه محورهایی برای ملموس‌تر کردن سازکار این همکاری پیشنهاد شده است.
× واژه‌های این دفتر حاصل ساعت‌ها مطالعه و بحث در جلسات کارشناسی گروه قهوهپژوهی است که در نهایت همگی به تصویب نهایی شورای واژه‌گزینی رسیده‌اند. با این‌حال ممکن است بهترین انتخاب موجود نباشند. فهرست واژه‌ها را بررسی کنید و اگر برای هر واژه معادل مناسب‌تری به ذهن‌تان می‌رسد، لطفا برای ما بنویسید.
× اگر دستی بر محتواسازی و اطلاع‌رسانی – چه در چارچوب رسانه‌های آنلاین و چه نشریات کاغذی – در زمینه‌ی قهوه دارید، می‌توانید تشکیل و فعالیت‌های این گروه را در قالب خبر یا گزارش در وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی به اطلاع مخاطبان‌تان برسانید.
× می‌توانید بکوشید تا از این پس در نگارش محتوای متنی از واژه‌های مصوب فارسی استفاده کنید.
× اگر مدرس دوره‌های آموزشی مرتبط با قهوه و باریستا هستید، می‌توانید در کلاس‌ها و کارگاه‌ها برای هنرجویان این حرفه، از معادل‌های مصوب استفاده کنید.
× دیدگاه‌های تخصصی و نقد شما برای ما ارزشمند است. اگر پیشنهادی برای بهبود عملکرد و سازکار واژه‌گزینی گروه قهوهپژوهی یا هر توصیه و نظری دارید، از طریق ایمیل گروه قهوهپژوهی (coffee.terminology@gmail.com) با ما در ارتباط باشید.
× این اطلاعیه برای نزدیک به ۶۰ متخصص و فعال صنعت قهوه فرستاده شده است. از شما خواهش می‌کنیم دفتر واژه‌های مصوب را برای دوستان و همکاران و متخصصان دیگری که در حوزه قهوه می‌شناسید بفرستید تا دست‌اندرکاران بیشتری با گروه قهوهپژوهی و فعالیت‌های ما آشنا شوند. انتشار متن این نامه و نیز فهرست واژگان مصوب نه تنها بلامانع است، بلکه موجب خرسندی ما نیز هست.
× در صورتی‌که مایلید ارتباط نزدیک‌تری با گروه قهوهپژوهی داشته باشید و به‌طور فعال در جریان روند انتخاب معادل‌های فارسی قرار بگیرید، لطفا برای ما بنویسید و با ما همراه شوید. بدین ترتیب ما پیش از ارائه‌ی نهایی واژگان پیشنهادی به شورای واژه‌گزینی و تصویب نهایی معادل‌ها، با شما در ارتباط خواهیم بود تا دیدگاه شما را جویا شویم.
* از یادداشت «زبان قهوه» منتشر شده درمجله قهوه‌دان نوشته هژیر امین الهی
فهرست دومین دفتر واژه‌های مصوب گروه قهوهپژوهی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در اختیار عموم قرار گرفت.
واژه‌های این دفتر در تاریخ ۲۴ اردی‌بهشت ۹۶ به تصویب نهایی شورای واژه‌گزینی به ریاست خانم نسرین پرویزی رئیس شورای واژه‌گزینی معین رسیده بود.
در دفتر دوم علاوه بر واژه‌های فوریتی صنعت قهوه که اولویت بالایی در واژه‌گزینی دارند، واژه‌های خوشه‌ی «برشته‌کاری قهوه» نیز دیده می‌شوند.
آویشن محضری نماینده فرهنگستان در گروه قهوهپژوهی می‌گوید:
«با آن‌که این ۳۶ واژه‌ی پیشنهادی به شورا از خوشه واژه‌های فوریتی بودند، اما تلاش کردیم که در واژه‌گزینی، واژه‌های وابسته به آنها را نیز بررسی کنیم. به‌طور مثال هنگام بررسی واژه roast، واژه‌هایی مثل roaster، light roast و roastery را هم در دستور کار قرار دادیم. یا cupping و cupper را در کنار هم واژه‌گزینی کردیم.»
با احتساب واژه‌های دفتر اول گروه قهوهپژوهی، تعداد واژه‌های مصوب این گروه به ۹۱ رسید.
دفتر اول واژه‌های پیشنهادی گروه قهوهپژوهی فرهنگستان زبان و ادب فارسی شامل ۵۵ واژه، مردادماه ۹۵ در شورای واژه‌گزینی این فرهنگستان به تصویب رسید. این ۵۵ واژه مصوب در کنار مصوبات کارگروه‌های دیگر در دفتر چهاردهم مصوبات فرهنگستان زبان و ادب فارسی به چاپ رسیده است.
در بخشی از نامه‌ای که گروه قهوهپژوهی فرهنگستان به کارشناسان و متخصصان حوزه‌ی قهوه ارسال کرده آمده:
ما در گروه قهوهپژوهی بر این باوریم که بهکارگیری و فراگیرشدن این واژه‌ها، جز با همت و هم‌اندیشی متخصصان و دست‌اندرکاران حرفه قهوه در حوزه‌های مختلف محقق نمی‌شود. از این رو از شما دعوت می‌شود تا با مشارکت و ارتباط فعال با گروه قهوهپژوهی، به گسترش این واژه‌ها و آشنا کردن مخاطبان عام و خاص قهوه با معادل‌های برگزیده‌ی این دفتر، یاری رسانید.
همچنین از دست‌اندرکاران و علاقمندان به قهوه خواسته شده که معادل‌های مصوب این دفتر را مطالعه کنند و اگر واژه‌ی مناسب‌تری به ذهن می‌رسد، به گروه قهوهپژوهی پیشنهاد بدهند. علاوه بر این، از مدرسان دوره‌های آموزشی قهوه و باریستا، رسانه‌های قهوه و محققان و خبرنگاران این حوزه خواسته شده تا از این پس در کلاس‌ها و یادداشت‌های خود، بکوشند تا از واژه‌های مصوب فارسی استفاده کنند.
آویشن محضری نماینده فرهنگستان در گروه قهوهپژوهی می‌گوید:
بسیاری تصور می‌کنند که واژه‌گزینی تنها ساختن واژه‌های نو است. در حالی‌که بخش مهمی از کار واژه‌گزینی، استانداردسازی و یکدست کردن واژه‌ها است. مثلا همین الان در منوی خیلی از کافه‌ها شما به اصطلاح «قهوه دمی» به‌جای brewed coffee برمی‌خورید. این واژه‌ای نیست که زاییده‌ی فرهنگستان باشد. ما این را از خود جامعه گرفته‌ایم و به‌جای brewed coffee پیشنهاد داده‌ایم تا هم متخصصان قهوه و هم عموم جامعه را به استفاده از آن تشویق کنیم. وقتی می‌شود از «قهوه دمی» استفاده کرد، چرا باید بنویسیم یا بگوییم «بُرود کافی»!
او ادامه می‌دهد: «فارسی صحبت کردن چندان هم سخت نیست. چرا باریستایی باید بنویسد یا بگوید: «من این کافی فرش روست لایت روست را با درجه‌ی مدیوم گرایند کردم.»! در حالی‌که به‌راحتی می‌شود همین جمله را با کلمات فارسی بیان کرد.
گروه قهوهپژوهی یکی از ۷۰ گروه تخصصی واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که در خرداد ۱۳۹۴ با هدف آسان‌سازی کاربرد واژه‌های تخصصی قهوه در فرهنگستان زبان تشکیل شد. اعضای گروه را آقایان هژیر امین‌الهی، صفا صالحی، دکتر مهران صولتی هشجین و صفا هراتیان تشکیل می‌دهند. جلسات معمولا دو بار در ماه با حضور اعضای نام برده و همچنین نماینده فرهنگستان خانم آویشن محضری (پژوهشگر ارشد گروه واژه‌گزینی) در محل فرهنگستان زبان فارسی برگزار می‌شود.
فهرست واژه‌های پیشنهادی گروه‌های تخصصی واژه‌گزینی پس از تصویب در شورای واژه‌گزینی به جامعه ارائه می‌شوند. بعد از آن چنانچه به‌مدت سه سال پیشنهادی مبنی بر تغییر آنها ارائه نشود، به امضای رئیس‌جمهوری خواهند رسید.
گروه قهوهپژوهی فرهنگستان تاکنون بیش از ۳۵ نوبت تشکیل جلسه داده است.
ایمیل ارتباطی گروه قهوهپژوهی فرهنگستان زبان و ادب فارسی: coffee.terminology@gmail.com
منبع : آیکافی