دوستداران قهوه در سرتاسر جهان که به نوشیدنی صبحگاهی مورد علاقه خود رسیده‌اند، احتمالاً دیگر به فکر فواید و خطرات سلامتی آن نیستند. با این حال این نوشیدنی مورد بحث تاریخ طولانی قرار گرفته است. در سال 1991 قهوه در لیستی از مواد غذایی سرطان‌زا توسط سازمان بهداشت جهانی قرار گرفت. اما تا سال 2016 از این اتهام این تبرئه شد، زیرا تحقیقات نشان داد که این نوشیدنی با افزایش خطر ابتلا به سرطان همراه نیست. در عوض، خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها در بین کسانی که قهوه را به طور مرتب می‌نوشند کاهش یافته است و این شاید جز مهم‌ترین فواید و خواص درمانی قهوه برای مردان و زنان باشد. تحقیقات جمع آوری شده نشان می‌دهد که در صورت مصرف قهوه در حد اعتدال، قهوه را می‌توان یک نوشیدنی سالم در نظر گرفت. اما چرا در سال 2018 یکی از ایالات متحده قانونی تصویب کرد که قهوه باید دارای برچسب هشدار سرطان باشد؟ این به خاطر مضرات قهوه برای سلامت زنان و مردان است؟ برای کشف پیچیدگی‌های قهوه برای سلامتی این مطلب دو قسمتی را در مجله قهوه ست بخوانید.
خواص و فواید قهوه برای سلامت مردان و زنان
بخش اول
قهوه سرشار از ترکیبات زیر است:
کافئین
ویتامین B2 (ریبوفلاوین)
منیزیم
مواد شیمیایی گیاهی: پلی‌فنل‌ها از جمله اسید کلروژنیک و اسید کوینیک و دیترپن‌ها از جمله کافستول و کاهول
یک فنجان 8 اونسی (237 سی سی ) قهوه دم‌آوری شده حاوی حدود 95 میلی گرم کافئین( بسته به نوع قهوه این میزان متغیر است ) است. طبق دستورالعمل‌های رژیمی برای آمریکایی‌ها، مقدار متوسط قهوه معمولاً به عنوان 3-5 فنجان در روز یا به طور متوسط 400 میلی‌گرم کافئین تعریف می‌شود.
قهوه ترکیبی از بیش از هزار ماده شیمیایی است. 1 لیوان قهوه‌ای که از کافی‌شاپ سفارش می‌دهید با قهوه‌ای که در خانه دم می‌کنید ممکن است متفاوت باشد. آنچه یک فنجان را تعیین می‌کند نوع قهوه مورد استفاده قهوه، نحوه رُست و برشته کردن دانه قهوه، درجه آسیاب قهوه و نحوه دم‌آوری قهوه است. پاسخ بدن انسان به قهوه یا کافئین نیز می‌تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد. دوزهای پایین تا متوسط کافئین (50-300 میلی گرم) ممکن است باعث افزایش هوشیاری، انرژی و قدرت تمرکز شود، در حالی که دوزهای بالاتر ممکن است دارای اثرات منفی مانند اضطراب، بیقراری، بی‌خوابی و افزایش ضربان قلب باشد. با این همه هنوز هم تحقیقات جامع در مورد فواید و خواص قهوه بر سلامت مردان و زنان در جهت اثبات موارد مثبت آن است. آیا این مزیت از کافئین یا ترکیبات گیاهی موجود در دانه قهوه ناشی می‌شود؟ آیا مصرف مقدار مشخصی قهوه در روز دستیابی به خواص موجود در آن مورد نیاز است؟
قهوه و سرطان
قهوه ممکن است بر کاهش رشد انواع سرطان (سینه، پروستات، مخاط رحم و …) تأثیر بگذارد، از شروع سلول سرطانی گرفته تا مرگ آن. به عنوان مثال، قهوه ممکن است تولید اسیدهای صفراوی و هضم سریع آن از طریق روده بزرگ را تحریک کند، که این مسئله می‌تواند میزان سرطان‌زایی را که بافت روده در معرض آن قرار دارد، کاهش دهد. طبق نتایج تحقیقات انجام گرفته در این زمینه پلی‌فنول‌های مختلف موجود در قهوه نقش مثبتی در جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی در مطالعات حیوانی داشته است. قهوه همچنین با کاهش سطح استروژن، هورمون مرتبط با چندین نوع سرطان همراه است. خود کافئین ممکن است در رشد و گسترش سلول‌های سرطانی اختلال ایجاد کند. همچنین به نظر می‌رسد که قهوه باعث کاهش التهاب می‌شود، موردی که یک عامل خطر برای بسیاری از سرطان‌ها است و این بیماری را تشدید می‌کند.
در واقع آنچه که در سال 2018 در کالیفرنیا موجب شد برچسب هشدار سرطان روی قهوه‌ها قرار گیرد ناشی از یک ماده شیمیایی موجود در نوشیدنی به نام آکریلامید است، که هنگام بو دادن دانه قهوه در آن شکل می‌گیرد. آکریلامید همچنین در برخی از غذاهای نشاسته‌ای یافت می شود که با حرارت زیاد آماده می‌شود مثل سیب زمینی سرخ کرده، کوکی، کراکر و چیپس سیب زمینی. طبق گزارش‌های انجام شده در حیوانات آزمایشگاهی، این گزارش در برنامه ملی سم شناسی سال 2014 در مورد سرطان‌زاها طبقه‌بندی شده است، زیرا به طور منطقی پیش بینی می‌شود که یک ماده سرطان‌زا باشد. با این حال، هنوز هیچ مدرکی مبنی بر تأثیر سلامتی در انسان از خوردن آکریلامید در مواد غذایی وجود ندارد. صرف نظر از این، در مارس 2018 یک قاضی در ایالت کالیفرنیا این حکم را صادر کرد که کلیه فروشندگان قهوه در کالیفرنیا باید مصرف کنندگان را در مورد “خطر احتمالی سرطان” از نوشیدن قهوه هشدار دهند، زیرا شرکت‌های فروش قهوه نتوانستند ثابت کنند که آکریلامید خطر قابل توجهی برای سلامت ندارد. قانون کالیفرنیا گزاره 65 یا قانون آشامیدن آب آشامیدنی و سموم اجتناب ناپذیر 1986، این حکم را تقویت کرد که محصولات قهوه نیاز به یک برچسب اخطار دارند که باید روی تمام 900 ماده سرطان زای تایید شده یا مشکوک باید باشد.
با این حال، بسیاری از متخصصان سرطان این حکم را رد کردند و اظهار داشتند که متابولیسم آکریلامید در حیوانات و انسان‌ها تفاوت قابل توجهی دارد و میزان زیاد آکریلامید مورد استفاده در تحقیقات حیوانات با مقدار موجود در مواد غذایی قابل مقایسه نیست. این پزشکان تأثیرات مفیدی در سلامتی قهوه، با پاسخ‌های مناسب آنتی اکسیدانی و کاهش التهاب را ذکر کردند، که هر دو عامل مهمی در پیشگیری از سرطان هستند. نتایج حاصل از تحقیقات انستیتو سرطان آمریکا حاکی از آن که نوشیدن قهوه ممکن است خطر ابتلا به سرطان آندومتر و کبد را کاهش دهد و بر اساس یک تحقیق گسترده قهوه برای سرطان‌هایی که مورد مطالعه قرار گرفته‌اند خطری ندارد.
دیابت نوع 2
اگرچه مصرف کافئین در کوتاه مدت می‌تواند قند خون را افزایش دهد، اما مطالعات طولانی مدت نشان داده‌اند که قهوه با سایر نوشیدنی‌ها خطر کمتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 دارند و یا حتی می نواند مفید باشد. پلی‌فنول‌ها و مواد معدنی مانند منیزیم موجود در قهوه ممکن است اثر‌بخشی انسولین و متابولیسم گلوکز در بدن را بهبود بخشد.
در یک آزمایش بزرگ روی 45335 نفر مبتلا به دیابت نوع 2 که تا 20 سال پیگیری شد، ارتباط میان افزایش تعداد فنجان قهوه و کاهش احتمال ابتلا به دیابت مشاهده شد. طبق این آزمایش کاهش قند خون از 8٪ با 1 فنجان در روز تا 33٪ برای 6 فنجان در روز متغیر است. از سوی دیگر در این آزمایش قهوه کافئین‌دار فواید بیشتری از قهوه بدون کافئین نشان داد.
در یک آزمایش بزرگ دیگر روی تعداد زیادی افراد، هنگام مقایسه بیشترین میزان مصرف قهوه (حداکثر 10 فنجان در روز) با کمترین میزان (کمتر از 1 لیوان)، 30٪ کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افرادی که بیشترین میزان قهوه و کافئین را می‌نوشند وجود دارد و 20٪ کاهش برای کسانی است که کمتر از یک لیوان در روز می‌نوشند. تجزیه و تحلیل بیشتر نشان داد که شیوع دیابت به ازای هر 2 فنجان قهوه اضافی در روز 12٪ ، و 14٪ برای هر 200 میلی گرم در روز مصرف کافئین (حداکثر 700 میلی گرم در روز) کمتر می‌شود.
قهوه و بیماری‌های قلبی
در راستای بررسی فواید و خواص قهوه برای سلامت مردان و زنان بحث بیماری‌های قلبی از جمله مهم‌ترین مبحث‌هاست. کافئین محرکی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند در افراد واکنش‌های متفاوتی ایجاد کند. کافئین در افراد حساس می‌تواند معده را تحریک کند، اضطراب یا احساس لرز را افزایش دهد و خواب را مختل کند. اگرچه بسیاری از مردم از افزایش موقتی انرژی پس از نوشیدن یک فنجان قهوه اضافی بسیار خرسندند، اما مقادیر زیاد کافئین می‌تواند باعث ایجاد تپش قلب ناخواسته در بعضی از افراد شود.
قهوه بدون فیلتر مانند فرنچ پرس و قهوه‌های ترکی حاوی دیترپن‌ها هستند، موادی که می‌توانند کلسترول بد LDL و تری گلیسیرید را افزایش دهند. قهوه اسپرسو حاوی مقادیر متوسطی از دیترپن‌ها است. قهوه فیلتر شده (قهوه قطره‌ای) و قهوه فوری تقریباً حاوی هیچ‌گونه ترشی نیستند زیرا فیلتر و پردازش این نوع قهوه‌ها باعث از بین رفتن دیترپن‌ها می‌شود.
با وجود این عوامل، شواهد نشان می دهد که نوشیدن قهوه به طور مرتب ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را کاهش دهد: در یک مطالعه مرکز بهداشت آمریکا روی 83.076 زن مشخص شد نوشیدن 4 فنجاه قهوه یا بیشتر در روز با 20٪ کاهش خطر سکته مغزی در مقایسه با افرادی که قهوه نمی‌نوشیدند همراه بود. همچین نوشیدن روزانه 2 فنجان یا بیشتر قهوه بدون کافئین 11٪ خطر سکته مغزی را در این زنان کمتر می‌کرد. محققان این آزمایش هیچ ارتباطی میان سایر نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای و نوشابه کافئین‌دار با کاهش ریسک بیماری‌های قلبی پیدا نکردند. این نتایج نشان می‌دهد که ترکیبات موجود در قهوه به غیر از کافئین ممکن است نقش محافظ داشته باشند.
یک مطالعه دیگر روی گروه بزرگی شامل 37.514 زن نشان داد که نوشیدن قهوه متوسط به میزان 2-3 فنجان در روز با 21٪ کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی همراه است.
علاوه بر این، یک متاآنالیز دیگر روی 21 گروه بزرگ از زنان صورت گرفت تا رابطه میان مصرف قهوه و مرگ ناشی از بیماری‌های مزمن را مشخص کند. نتایج این تحقیقات نشان داد بین مصرف قهوه متوسط (3 فنجان در روز) و 21٪ کاهش خطر مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی در مقایسه با کسانی که قهوه نمی‌نوشند رابطه وجود دارد.
در یک متاآنالیز دیگر 36 مطالعه روی زنان و مردان صورت گرفت و رابطه میان مصرف قهوه و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی (از جمله بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و مرگ و میر ناشی از این شرایط) را بررسی کرد. مشخص شد که نسبت به کمترین میزان مصرف قهوه (متوسط 0 فنجان) و مصرف متوسط قهوه 3-5 فنجان در روز 15٪ خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی وجود دارد. مصرف قهوه سنگین روزانه 6 فنجان یا بیشتر نه با خطر بیشتر و نه با خطر کمتر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط نیست.
در بخش دوم این مقاله در مورد ارتباط خواص و فواید قهوه برای سلامت زنان و مردان از جمله افسردگی، آلزایمر، پارکینسون و میزان مرگ و میر افراد و انواع دانه قهوه، نوع و میزان رُست، نوع آسیاب و نوع دم‌آوری قهوه را بررسی می‌کنیم.
